Сапраўдная беларуская кухня адрозніваецца неверагоднай практычнасцю. У адной страве можа спалучацца гарнір і мяса ці рыба. Так гатавалі нашыя продкі. Па рэцэпт адной нацыянальнай стравы з бульбы адпраўляемся ў аграгарадок Вербавічы.
Гэты населены пункт выбраны намі невыпадкова. Менавіта тут пры сельскім доме культуры створана аматарскае аб’яднанне «Кулінарныя сакрэты». Двойчы на месяц мясцовыя гаспадыні збіраюцца разам для прыгатавання беларускіх кулінарных шэдэўраў з цёртай бульбы. Гэтыя стравы ўнесены ў спіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны Беларусі.
Кіруе «гуртком па інтарэсах» загадчыца СДК Мая Шульжэнка. Яна ласкава пагадзілася правесці майстар-клас па прыгатаванні бульбяной каўбасы спецыяльна для рэдакцыі. Мая Аляксандраўна запрасіла нас у музей «Сялянская хата», дзе, уласна, і будзе адбывацца ўвесь працэс. Адметная асаблівасць гэтага музея — дзеючая печ. У ёй неабходна запякаць каўбасу, таму, перш за ўсё, адпраўляемся за дровамі. Навыку распальвання печы ў мяне няма, а значыць, варта даверыць такое адказнае заданне чалавеку дасведчанаму. З веданнем справы Мая Аляксандраўна закладвае дровы, падносіць да іх запаленую лучыну, і праз хвіліну ў агмені разгараецца яркае полымя.
— Сёння мы будзем гатаваць страву беларускай кухні — бульбяную каўбасу. У нас ужо ёсць неабходныя прадукты, таму працэс падрыхтоўкі будзе нядоўгім, — гаворыць гаспадыня. — Страва, дарэчы, да гэтага часу папулярна ў некаторых сем’ях.
Некалькі хвілін і перад намі акуратна накрыты працоўны стол. На ім красуюцца бульба, свіная грудзінка, цыбуля і спецыі.
Першы этап — нацерці ачы-шчаную бульбу на дробнай тарцы. Лічыцца, што цеста, прыгатаванае ўручную, а не ў камбайне, будзе смачней. Разам з бульбай трэба нацерці і цыбулю, тады «дранка» не пацямнее. Працэс не з лёгкіх, асабліва, калі ў цябе доўгія пазногці. Прызнаюся, мяне хапіла ненадоўга, пасля «эстафету» пераняла кіраўнік кулінарнага аб’яднання. А я прынялася наразаць невялікімі кубікамі свіную грудзінку. Абсмажваем яе на патэльні, пасля дадаем да яе дробна парэзаную цыбулю і абсмажваем да залацістага колеру.
— А цяпер неабходна злучыць бульбяную масу і засмажку, дадаць соль і любімыя спецыі, старанна змяшаць. Начынне для каўбасы гатова. Можна напаўняць кішку, — працягвае кулінар-аматар.
Салёную свіную кішку мы купілі ў краме, загадзя замачылі ў цёплай вадзе, а пасля прамылі праточнай. Для «заштурхвання» бульбянога фаршу ў абалонку выкарыстоўваем адмысловую насадку ад мясарубкі. Але яе можна замяніць самаробнай варонкай з пластыкавай бутэлькі.
Місію напаўнення кішкі я ўзяла на сябе, бо ўжо мела некаторы досвед, гатуючы дома курыную каўбасу. Але працэс не адразу пайшоў гладка. Трохі павазіўшыся, я ўсё ж налаўчылася запіхваць масу ў раструб пальцам. Нездарма каўбасу называюць «пальцам пханай». Выканаўшы «працэдуру», завязваем адзін канец каўбасы, выціскаем паветра і завязваем другі канец. Улічыце, бульбяная каўбаса павінна атрымацца аднолькавай таўшчыні, без правалаў і пустэч, для гэтага трэба раўнамерна праціскаць каўбаску рукой па ўсёй даўжыні. Нельга напаўняць кішкі занадта шчыльна, бо выраб лопне пры запяканні.
Змазваем патэльню раслінным алеем і выкладваем наш шэдэўр. Робім праколы па ўсёй даўжыні. Адпраўляем у печ на паўгадзіны. Калі вы будзеце запякаць у духоўцы, то яе неабходна разагрэць да 180° і гатаваць каўбасу на працягу гадзіны.
Пакуль страва запякаецца, Мая Аляксандраўна расказвае, што да іх на майстар-класы прыязджаюць дзеці з устаноў адукацыі раёна. Ім распавядаюць пра нацыянальныя традыцыі, абрады, дэманструюць прыгатаванне ежы ў печы. Але самы любімы элемент экскурсіі — дэгустацыя. Больш за ўсё школьнікі любяць дранікі.
І вось надышоў час спрабаваць прадукт нашых старанняў. Каўбасу наразаем невялікімі кавалачкамі і падаем з салёным агурком і смятанай. І што я вам скажу: гэта так смачна! Нашы продкі ведалі сэнс у ежы.
Падвядзем вынік. Беларуская кухня заўсёды была разнастайнай. І, здавалася б, з такога простага прадукта як бульба можна атрымаць арыгінальную страву. У чым мы, уласна, і ўпэўніліся.
Алеся ЛІТВІН, фота Міхаіла ШАЎЧЭНКІ
